Project 2021

Het is een oude film, uit 1979, maar de opgepoetste versie is nog altijd indrukwekkend: Apocalypse Now: Final Cut. Het is de ultieme speelfilm over de Vietnam oorlog. Regisseur Francis Ford Coppola heeft er destijds alles voor uit de kast gehaald, is er zelf bijna aan failliet gegaan en is er tot aan de dag van vandaag mee bezig. Deze derde versie, zijn ‘definitieve montage’, is net iets meer dan drie uur en ik heb er afgelopen zaterdag ademloos naar gekeken.

Een paar uur na terugkomst uit de bioscoop, komt er een idee bij me op. Het is ingegeven door de openingsscène van Apocalypse Now. Daar zie je een wijd shot van een tropisch landschap, de voorgrond is tamelijk leeg, aan de horizon rijen palmbomen. Er is het geluid van helikopters, af en toe flitst er vlak voor de camera eentje voorbij. Er hangt dreiging in de lucht. En dan, het beeld staat voor je idee al minutenlang, volgt een reeks ontploffingen bij de palmbomen en staat alles in lichterlaaie. Duidelijker oorlog dan dit kan bijna niet.

Mijn idee is wat huiselijker. Ik zie een statisch wijd shot van Nederlandse duinen. De camera staat een beetje laag, er zijn bosjes in de achtergrond. De zee is onzichtbaar, maar wel hoorbaar. Vaag dreigende muziek. De stem van Hans Goedkoop die vertelt hoe hij als jongetje met zijn opa door de duinen liep en hoe opa dan vertelde over patrouilles in de jungle, over onheilspellende geluiden die daar te horen waren.

Dan komen er veranderingen in het shot. Misschien zijn er ontploffingen in de duinen, misschien transformeert wuivend helmgras naar toppen van palmbomen. Dat weet ik nog niet. Wel gaat de stem van Hans verder. Hij wil op zoek naar de werkelijkheid achter de verhalen van zijn opa. Wat maakte die mee, daar aan de andere kant van de wereld? Wat betekende dat koloniale leven waar zijn grootvader in opgroeide? Moeten wij ons daar nu voor schamen? Verantwoording afleggen?

Of de serie straks zo gaat openen – geen idee. Het duurt nog een tijd voordat we daar aan toe zijn, er kunnen nog talloze andere ideeën langskomen. Maar het was inspirerend om Apocalypse Now terug te zien. Als in het begin van de film de grimmige reputatie van kolonel Kurtz (gespeeld door Marlon Brando) bij de lokale bevolking wordt gememoreerd, komt bij mij de naam van kapitein Westerling op. Guerrilla in de jungle, het zal nog vaak aan de orde komen.