Project 2021

Vandaag zou ik dus in het vliegtuig stappen, op weg naar Indonesië. Het is toch weer uitgesteld. Ik moet opnieuw geduld oefenen, mijn verbeelding inzetten. Mijzelf toch even ter plekke wanen. Bijvoorbeeld in Linggarjati, bergdorp in West Java. In Nederland beter bekend als Linggadjati, van het akkoord dat daar in november 1946 tussen Nederland en Indonesië is gesloten. Ik schreef er hier eerder over. Voor mij is Linggadjati een naam die het waard is te onthouden. Het staat symbool voor de goede wil van beide kanten, de wil om op een vreedzame manier de koloniale verhouding te beëindigen. Dat is niet gelukt, maar elke poging oorlog te voorkomen verdient een plek in de geschiedenisboeken.

De foto hierboven heb ik gemaakt toen ik in Linggadjati was voor de serie De Oorlog, zie hier. Een paar jaar later kwam ik in het archief een foto uit 1947 tegen. En ja, het is hetzelfde uitzicht op de vulkaan Ciremai, maar dan vijftig jaar eerder. De bomen links zijn een stuk jonger, maar het is onmiskenbaar dezelfde weg.

Zoals vaak met deze ‘bergen’ zijn er mythische verhalen. De Nederlandse onderhandelaar in Linggadjati, Willem Schermerhorn, noteerde in zijn dagboek: ‘Sjahrir vertelde mij nog een merkwaardig verhaal. Er heerschte groote opwinding over het feit dat deze besprekingen hier zouden plaats vinden. Er gaat nl. door deze streek de legende dat aan de voet van de Tjerimai, de vulkaan op welks flank Linggadjati is gelegen, een ommekeer in de geschiedenis van dit land zal worden gebracht. Hij had talrijke telegrammen en telefoontjes ontvangen die daarop betrekking hadden. Zou tenslotte toch de wil van de heeren om tot een overeenkomst te geraken hebben samengehangen met een zeker geloof aan deze legende?’

De laatst bekende uitbarsting van de Ciremai dateert van 1951, erg actief is de vulkaan niet. Er zijn in de omgeving heetwaterbronnen, de plaats is bekend als kuuroord. Ik vond een foto uit 1920 met het onderschrift ‘het badcomplex te Linggadjati’. Zelf koester ik, naast de filmplannen, de wens nog een keer bovenop de Ciremai te staan. De vulkaan is 3078 hoog, dat is te doen – ik heb in het verleden op hogere vulkanen gestaan. Ook deze wens moet nu weer paar maanden wachten. Ach, verlangens zijn er om te koesteren.